Telli Çalgılar Özellikleri ve Çeşitleri Nelerdir?
Telli çalgılar, sap, gövde ve perde aralıkları olmak üzere üç bölümden oluşan müzik aletleridir. Kendine özgü sesleriyle hoş bir tını çıkarırlar. Tasarım yapısı ve zorluk düzeylerine göre farklı kategorilere ayrılırlar. Telli müzik aletleri grubu ağırlıklı olarak gitar çeşitlerinden oluşur. Ukulele de bu grup içinde yer alan bir çeşit küçük gitar türüdür. Gitar gibi kendi içinde farklı modellere ayrılır.
Telli enstrümanlar, tutuÅŸ pozisyonu, ritim atma ve teller üzerine akor basma olmak üzere 3 önemli ayaktan oluÅŸur. Öncelikle enstrümanı tutma pozisyonunu öğrendikten ve temel ritim atma çalışmalarından sonra en basit akorlarla enstrüman çalmaya baÅŸlayabilirsiniz. BaÅŸta bu ÅŸekilde ilerleyerek enstrümana uyum saÄŸlamaya baÅŸlarsınız.Â
Bütün bunların da öncesinde yapmanız gereken şeyse hangi tür telli çalgıya ilginiz olduğunu bulmaktır. Gitar kursu almak isteyebilirsiniz. Telli çalgılar arasında size uygun olanı modeli bularak gitar derslerinden büyük bir keyif alabilirsiniz
Telli Çalgılar Nedir?
Telli çalgılar, gövde, sap ve saptan gövdeye uzanan tellerle baÄŸlanmış bütün bir vücudu temsil eden müzik aletleridir. Telli çalgılar içinde eski bir geçmiÅŸe sahip olan gitar, çıkardığı ve dönüştürdüğü ses özellikleriyle farklı türlere ayrılır.Â
Herkesin karakteri, müzik zevki ve hoÅŸlandığı müzik türü birbirinden farklı olduÄŸu için bir müzik aletinin farklı çeÅŸitlerinden herkes aynı oranda hoÅŸlanmaz. Klasik gitar seven bir kiÅŸi için elektro gitar o kadar da cazip gelmeyebilir. Elektronik müzik seven bir kiÅŸinin ilk tercihi elektro gitar olur. Akustik gitar, çelik tellerin çıkardığı orijinal bir tınıyı yansıtır. Bas gitarlar, sesi daha derinden hissetmek isteyenler için özel bir müzik aletidir.Â
Telli çalgılar arasında sıklıkla yer bulan bu 4 müzik aleti, kategoriyi kendilerinden boy olarak ufak arkadaÅŸları ukulele ile paylaşır. Telli çalgılar listesi içinde:Â
1. Klasik Gitarlar
2. Elektro Gitarlar
3. Elektro Klasik Gitarlar
4. Elektro Akustik Gitarlar
5. Bas Gitarlar
6. Akustik Gitarlar
7. Solak GitarlarÂ
8. Soprano Ukulele
9. Concert Ukulele
10. Tenor Ukulele yer alır.Â
Dünya çapında kullanılan telli çalgılar gitar ve ukulele severler için çok sayıda alternatife sahiptir.
Telli Çalgıların Tarihi ve Gelişimi
Telli çalgılar, üflemeli çalgılardan sonra tarihi en eskilere dayanan müzik aletlerinden biridir. M.Ö. 3000 tarihine kadar gidildiÄŸinde Mezopotamya’da; M.Ö. 2000’lere gidildiÄŸinde Mısır’da Antik dönem telli çalgıları bulunmuÅŸtur. Telli çalgıların kökeni Yunan mitolojisinde adı geçen Hermes Ä°le iliÅŸkilendirilmiÅŸtir.Â
Yunan mitolojisinde yer alan bir hikâyeye göre Hermes Apollon’un sığırlarını çalarak bir maÄŸara içine saklanır. Apollon’un sığırlarını bulmaya giden Satyr’ler (yarı koyun yarı insan canlılar) maÄŸaraya yaklaÅŸtıklarında hoÅŸ bir müzik sesi duyar. MaÄŸazaya girerler ve Hermes’i bulurlar. Hermes bir kaplumbaÄŸanın içini boÅŸaltmış ve kabuÄŸunun üstünü inek derisi ile kaplamıştır. Bu ÅŸekilde müzik üretmiÅŸtir. Bu, telli çalgıların baÅŸlangıcı kabul edilen bir hikâyeye dönüşmüştür.Â
Gerçek bulgulara göre gitarın kökeni ise M.Ö. 3300 yıllarına kadar uzanır. O dönemden beri değişen teknolojik gelişmeler modern telli çalgıların gelişimi konusunda oldukça fazla yol kat etmeyi sağlamıştır.
Telli Çalgılar Nelerdir?
Telli çalgılar temelde çok geniş bir kategoriyi ifade eder. Yaylı ve tezeneli çalgı grubu da yer yer telli çalgılar çatısı altında kabul edilir. Temelde telli, yaylı, vurmalı gibi farklı kategori grupları kendi içinde farklı özelliklere sahiptir. Telli çalgı grubu içinde yer alan gitar ve ukulele kendi içinde karakteristik özelliklerine göre farklı modellere ayrılır. Bunlar aşağıdaki şekilde listelenir:
1.Gitarlar
Klasik Gitar: Telleri çok ağır olmayan gitar türüdür. Klasik gitarda plastik teller yer alır. AkçaaÄŸaç, ladin, gül, maun, sapelli malzemelerden üretilen gitar grubudur. Renkler genellikle siyah, ahÅŸap ve beyaz gibi seçenekleri içerir. Geleneksel ve klasik müzik çalmak için uygun bir enstrümandır. Aynı zamanda dönemin popüler ÅŸarkılarını çalıp söylemeye olanak verir.Â
Akustik Gitar: Telli çalgılar içinde ses rengiyle çokça tercih edilen bir başka enstrüman akustik gitardır. Klasik gitara göre ses çıkarma kapasitesi daha yüksektir. Bunun sebebi tellerinin çelik olmasıdır. Elektro akustik gitar modelleri de bulunur. Üretiminde gül, ıhlamur, Alman ladini, masif, maun, oguman, bas ahşabı gibi farklı ağaçlar ve ahşap malzemeler kullanılır.
Bas Gitar: Daha tok ses almak için kullanılan genellikle 4 teli bulunan bir gitar türüdür. Tel sayısı 6’ya kadar çıkabilir. Pop, rock, Jazz, blues türünde müzikler için tercih edebilirsiniz. Masif, akçaaÄŸaç, ıhlamur, kavak, sapeli gibi aÄŸaçlar kullanılarak üretilir. Bas gitarlarda özel ses ayarları bulunur. Çalarken sesi istediÄŸiniz tonda ayarlayabilirsiniz.Â
Elektro Gitar: Sesi önce elektrik akımına dönüştürür, sonra amplifikatör yardımıyla elektronik bir ses elde eder. BoÅŸ ve katı gövdeli olmak üzere temelde iki ayrı çeÅŸidi bulunur. Elektro gitar modelleri, üzerinde orta manyetik, köprü manyetiÄŸi ve sap manyetiÄŸi gibi farklı bölgeler yer alır. Manyetikler, çalarken sesin tonunu ayarlamaya yardım eder.Â
2.Ukulele
Soprano Ukulele: Telli çalgılar içinde yer alan soprano ukulele, küçük bir klavye kısmına sahiptir. Boyu ufaktır. Ä°nce bir ses çıkarır. DuruÅŸu aynı gitar gibi olmasına raÄŸmen ondan daha küçük bir boyuttadır. Ãœretiminde gül aÄŸacı, maun, ıhlamur aÄŸacı gibi malzemeler kullanılır.Â
Concert Ukulele: Sesi kalın olan kiÅŸiler için idealdir. Bariton ses tonuna sahip olan kiÅŸilere daha çok hitap eder. Orta seviye akor mesafesi bulunur. Maun, sapelli, gül aÄŸaçlarından üretilmiÅŸtir.Â
Tenor Ukulele: On beÅŸin üzerinde perde sayısı vardır. Bu ukulele modelini; G, C, E, A ya da D, G, B, A ÅŸeklinde akort edebilirsiniz. Ukulele modelleri arasında en kalın sese sahip olan tuÅŸlu çalgı türüdür. Elleri büyük olan kiÅŸilerin kullanabileceÄŸi ÅŸekilde tasarlanmıştır. Maun, sapelli, gül aÄŸaçları kullanılarak üretilmiÅŸtir.Â
Günümüzde bu kadar çok çeÅŸidi bulunan gitar türlerinin ilk icadından bu yana büyük bir dönüşüm süreci yaÅŸanmıştır. Gitar ilk icat edildiÄŸinde ÅŸimdiki halinden oldukça farklıdır.Â
Kısa Gitar Tarihi ve Çeşitleri
Ä°nsanlar tarih boyunca kendilerini ifade etmenin yollarını aramıştır. Bu yollardan bir tanesi de müziktir. Gitarın tarihine bakarsanız adının eski kaynaklarda kitara sonrasında guitar olarak geçtiÄŸini görebilirsiniz. Gitarın tarihi, Orta ÇaÄŸ ve Rönesans Dönemine uzanır.Â
Ä°lk gitar ÅŸekilleri, ÅŸimdiki klasik gitar ölçülerinden farklıdır. Hem tasarım hem de teknik detaylar açısından gitarlar zamanla deÄŸiÅŸime uÄŸrayarak ÅŸimdiki hallerini almıştır. Gitara günümüzdeki modern görünümünü kazandıran isim Antonio Torres Jurado’dur. Jurado gitarın ÅŸekli ve tasarımı için standart ölçüler getirmiÅŸtir.Â
Sonraki dönemlerde gitar farklı çeÅŸitlere ayrılarak her tür için farklı tasarımlara ve malzemelere ihtiyaç duymuÅŸtur. Gitar türlerine göre müzik çeÅŸitleri de farklılık göstermeye baÅŸlamıştır. Gitarla çalınabilecek müzik türleri arasında ÅŸunlar yer alır: pop, pop-rock, rock, elektronik, metal, klasik. Klasik müzikte telli çalgıların rolü daha çok solo çalışmalarda kendini gösterir. Önemli ünlü besteleri gitar solo ÅŸeklinde çalabilirsiniz. Â
Telli Çalgılarla Müzik Eğitimi ve Öğrenme Süreci
Telli çalgılara ilgi duyuyorsanız eÄŸitim sürecinin başında önce enstrümanınızı sonra da kurs alacağınız adresi seçmelisiniz. Telli çalgılarla müzik eÄŸitimi, her enstrüman türü için farklı tekniklere sahiptir. Gitar dersi almak istiyorsanız en baÅŸta dikkat etmeniz gereken önemli bir detay var.Â
Gitar eÄŸitimi alırken, hangi elinizi daha çok kullandığınıza göre bir tercih yapmalısınız. Solaksanız, solak gitar alternatiflerini deÄŸerlendirmelisiniz. Gitardaki tel dizilimi, solaklar için ters dizilmiÅŸ gibi görünür. Normalde, akorlar sol elle basılır, vuruÅŸlar saÄŸ elle gerçekleÅŸir. Bu durumu netleÅŸtirdikten sonra özel müzik dersleri alarak çalmak istediÄŸiniz enstrümanı öğrenmeye baÅŸlayabilirsiniz.Â
Gitar çalacaksanız klasikle baÅŸlayıp daha sonra akustik ya da elektro gibi farklı bir türe geçebilirsiniz. En kolay öğrenebileceÄŸiniz gitar türü klasiktir. Bunun nedeni tellerinin plastik olmasıdır. Bu sayede çalmaya yeni baÅŸladığınızda akor basmak sizin için daha kolay olur. Bir anda çok sert tellerle çalışmaya baÅŸlamak sizi zorlayabilir. Kendiniz için doÄŸru enstrümanı seçerken telli çalgılar konusunda size güvenilir tavsiyeler verebilecek bir müzik eÄŸitim merkezini tercih edebilirsiniz.Â