Telli Çalgılar Özellikleri ve Çeşitleri Nelerdir?
Telli çalgılar, sap, gövde ve perde aralıkları olmak üzere üç bölümden oluşan müzik aletleridir. Kendine özgü sesleriyle hoş bir tını çıkarırlar. Tasarım yapısı ve zorluk düzeylerine göre farklı kategorilere ayrılırlar. Telli müzik aletleri grubu ağırlıklı olarak gitar çeşitlerinden oluşur. Ukulele de bu grup içinde yer alan bir çeşit küçük gitar türüdür. Gitar gibi kendi içinde farklı modellere ayrılır.
Telli enstrümanlar, tutuş pozisyonu, ritim atma ve teller üzerine akor basma olmak üzere 3 önemli ayaktan oluşur. Öncelikle enstrümanı tutma pozisyonunu öğrendikten ve temel ritim atma çalışmalarından sonra en basit akorlarla enstrüman çalmaya başlayabilirsiniz. Başta bu şekilde ilerleyerek enstrümana uyum sağlamaya başlarsınız.
Bütün bunların da öncesinde yapmanız gereken şeyse hangi tür telli çalgıya ilginiz olduğunu bulmaktır. Gitar kursu almak isteyebilirsiniz. Telli çalgılar arasında size uygun olanı modeli bularak gitar derslerinden büyük bir keyif alabilirsiniz
Telli Çalgılar Nedir?
Telli çalgılar, gövde, sap ve saptan gövdeye uzanan tellerle bağlanmış bütün bir vücudu temsil eden müzik aletleridir. Telli çalgılar içinde eski bir geçmişe sahip olan gitar, çıkardığı ve dönüştürdüğü ses özellikleriyle farklı türlere ayrılır.
Herkesin karakteri, müzik zevki ve hoşlandığı müzik türü birbirinden farklı olduğu için bir müzik aletinin farklı çeşitlerinden herkes aynı oranda hoşlanmaz. Klasik gitar seven bir kişi için elektro gitar o kadar da cazip gelmeyebilir. Elektronik müzik seven bir kişinin ilk tercihi elektro gitar olur. Akustik gitar, çelik tellerin çıkardığı orijinal bir tınıyı yansıtır. Bas gitarlar, sesi daha derinden hissetmek isteyenler için özel bir müzik aletidir.
Telli çalgılar arasında sıklıkla yer bulan bu 4 müzik aleti, kategoriyi kendilerinden boy olarak ufak arkadaşları ukulele ile paylaşır. Telli çalgılar listesi içinde:
1. Klasik Gitarlar
2. Elektro Gitarlar
3. Elektro Klasik Gitarlar
4. Elektro Akustik Gitarlar
5. Bas Gitarlar
6. Akustik Gitarlar
7. Solak Gitarlar
8. Soprano Ukulele
9. Concert Ukulele
10. Tenor Ukulele yer alır.
Dünya çapında kullanılan telli çalgılar gitar ve ukulele severler için çok sayıda alternatife sahiptir.
Telli Çalgıların Tarihi ve Gelişimi
Telli çalgılar, üflemeli çalgılardan sonra tarihi en eskilere dayanan müzik aletlerinden biridir. M.Ö. 3000 tarihine kadar gidildiğinde Mezopotamya’da; M.Ö. 2000’lere gidildiğinde Mısır’da Antik dönem telli çalgıları bulunmuştur. Telli çalgıların kökeni Yunan mitolojisinde adı geçen Hermes İle ilişkilendirilmiştir.
Yunan mitolojisinde yer alan bir hikâyeye göre Hermes Apollon’un sığırlarını çalarak bir mağara içine saklanır. Apollon’un sığırlarını bulmaya giden Satyr’ler (yarı koyun yarı insan canlılar) mağaraya yaklaştıklarında hoş bir müzik sesi duyar. Mağazaya girerler ve Hermes’i bulurlar. Hermes bir kaplumbağanın içini boşaltmış ve kabuğunun üstünü inek derisi ile kaplamıştır. Bu şekilde müzik üretmiştir. Bu, telli çalgıların başlangıcı kabul edilen bir hikâyeye dönüşmüştür.
Gerçek bulgulara göre gitarın kökeni ise M.Ö. 3300 yıllarına kadar uzanır. O dönemden beri değişen teknolojik gelişmeler modern telli çalgıların gelişimi konusunda oldukça fazla yol kat etmeyi sağlamıştır.
Telli Çalgılar Nelerdir?
Telli çalgılar temelde çok geniş bir kategoriyi ifade eder. Yaylı ve tezeneli çalgı grubu da yer yer telli çalgılar çatısı altında kabul edilir. Temelde telli, yaylı, vurmalı gibi farklı kategori grupları kendi içinde farklı özelliklere sahiptir. Telli çalgı grubu içinde yer alan gitar ve ukulele kendi içinde karakteristik özelliklerine göre farklı modellere ayrılır. Bunlar aşağıdaki şekilde listelenir:
1.Gitarlar
Klasik Gitar: Telleri çok ağır olmayan gitar türüdür. Klasik gitarda plastik teller yer alır. Akçaağaç, ladin, gül, maun, sapelli malzemelerden üretilen gitar grubudur. Renkler genellikle siyah, ahşap ve beyaz gibi seçenekleri içerir. Geleneksel ve klasik müzik çalmak için uygun bir enstrümandır. Aynı zamanda dönemin popüler şarkılarını çalıp söylemeye olanak verir.
Akustik Gitar: Telli çalgılar içinde ses rengiyle çokça tercih edilen bir başka enstrüman akustik gitardır. Klasik gitara göre ses çıkarma kapasitesi daha yüksektir. Bunun sebebi tellerinin çelik olmasıdır. Elektro akustik gitar modelleri de bulunur. Üretiminde gül, ıhlamur, Alman ladini, masif, maun, oguman, bas ahşabı gibi farklı ağaçlar ve ahşap malzemeler kullanılır.
Bas Gitar: Daha tok ses almak için kullanılan genellikle 4 teli bulunan bir gitar türüdür. Tel sayısı 6’ya kadar çıkabilir. Pop, rock, Jazz, blues türünde müzikler için tercih edebilirsiniz. Masif, akçaağaç, ıhlamur, kavak, sapeli gibi ağaçlar kullanılarak üretilir. Bas gitarlarda özel ses ayarları bulunur. Çalarken sesi istediğiniz tonda ayarlayabilirsiniz.
Elektro Gitar: Sesi önce elektrik akımına dönüştürür, sonra amplifikatör yardımıyla elektronik bir ses elde eder. Boş ve katı gövdeli olmak üzere temelde iki ayrı çeşidi bulunur. Elektro gitar modelleri, üzerinde orta manyetik, köprü manyetiği ve sap manyetiği gibi farklı bölgeler yer alır. Manyetikler, çalarken sesin tonunu ayarlamaya yardım eder.
2.Ukulele
Soprano Ukulele: Telli çalgılar içinde yer alan soprano ukulele, küçük bir klavye kısmına sahiptir. Boyu ufaktır. İnce bir ses çıkarır. Duruşu aynı gitar gibi olmasına rağmen ondan daha küçük bir boyuttadır. Üretiminde gül ağacı, maun, ıhlamur ağacı gibi malzemeler kullanılır.
Concert Ukulele: Sesi kalın olan kişiler için idealdir. Bariton ses tonuna sahip olan kişilere daha çok hitap eder. Orta seviye akor mesafesi bulunur. Maun, sapelli, gül ağaçlarından üretilmiştir.
Tenor Ukulele: On beşin üzerinde perde sayısı vardır. Bu ukulele modelini; G, C, E, A ya da D, G, B, A şeklinde akort edebilirsiniz. Ukulele modelleri arasında en kalın sese sahip olan tuşlu çalgı türüdür. Elleri büyük olan kişilerin kullanabileceği şekilde tasarlanmıştır. Maun, sapelli, gül ağaçları kullanılarak üretilmiştir.
Günümüzde bu kadar çok çeşidi bulunan gitar türlerinin ilk icadından bu yana büyük bir dönüşüm süreci yaşanmıştır. Gitar ilk icat edildiğinde şimdiki halinden oldukça farklıdır.
Kısa Gitar Tarihi ve Çeşitleri
İnsanlar tarih boyunca kendilerini ifade etmenin yollarını aramıştır. Bu yollardan bir tanesi de müziktir. Gitarın tarihine bakarsanız adının eski kaynaklarda kitara sonrasında guitar olarak geçtiğini görebilirsiniz. Gitarın tarihi, Orta Çağ ve Rönesans Dönemine uzanır.
İlk gitar şekilleri, şimdiki klasik gitar ölçülerinden farklıdır. Hem tasarım hem de teknik detaylar açısından gitarlar zamanla değişime uğrayarak şimdiki hallerini almıştır. Gitara günümüzdeki modern görünümünü kazandıran isim Antonio Torres Jurado’dur. Jurado gitarın şekli ve tasarımı için standart ölçüler getirmiştir.
Sonraki dönemlerde gitar farklı çeşitlere ayrılarak her tür için farklı tasarımlara ve malzemelere ihtiyaç duymuştur. Gitar türlerine göre müzik çeşitleri de farklılık göstermeye başlamıştır. Gitarla çalınabilecek müzik türleri arasında şunlar yer alır: pop, pop-rock, rock, elektronik, metal, klasik. Klasik müzikte telli çalgıların rolü daha çok solo çalışmalarda kendini gösterir. Önemli ünlü besteleri gitar solo şeklinde çalabilirsiniz.
Telli Çalgılarla Müzik Eğitimi ve Öğrenme Süreci
Telli çalgılara ilgi duyuyorsanız eğitim sürecinin başında önce enstrümanınızı sonra da kurs alacağınız adresi seçmelisiniz. Telli çalgılarla müzik eğitimi, her enstrüman türü için farklı tekniklere sahiptir. Gitar dersi almak istiyorsanız en başta dikkat etmeniz gereken önemli bir detay var.
Gitar eğitimi alırken, hangi elinizi daha çok kullandığınıza göre bir tercih yapmalısınız. Solaksanız, solak gitar alternatiflerini değerlendirmelisiniz. Gitardaki tel dizilimi, solaklar için ters dizilmiş gibi görünür. Normalde, akorlar sol elle basılır, vuruşlar sağ elle gerçekleşir. Bu durumu netleştirdikten sonra özel müzik dersleri alarak çalmak istediğiniz enstrümanı öğrenmeye başlayabilirsiniz.
Gitar çalacaksanız klasikle başlayıp daha sonra akustik ya da elektro gibi farklı bir türe geçebilirsiniz. En kolay öğrenebileceğiniz gitar türü klasiktir. Bunun nedeni tellerinin plastik olmasıdır. Bu sayede çalmaya yeni başladığınızda akor basmak sizin için daha kolay olur. Bir anda çok sert tellerle çalışmaya başlamak sizi zorlayabilir. Kendiniz için doğru enstrümanı seçerken telli çalgılar konusunda size güvenilir tavsiyeler verebilecek bir müzik eğitim merkezini tercih edebilirsiniz.
